Young Thai Artist Award - 3D - -

< กลับ

สาขาวรรณกรรม

LITERATURE

a balloon

อติรุจ ดือเระ

อ่านเพิ่มเติม

อติรุจ ดือเระ
บรรณาธิการ และเจ้าหน้าที่สื่อสารองค์ความรู้

    “นักเขียน คือผู้สร้างสร้างสรรค์ผลงานด้วยสุนทรียะที่อยู่ภายในจิตใจของตนเอง ไม่ว่าจะเป็นความสุข ความทุกข์ ความเจ็บปวด ความทรงจำ หรือความรู้สึกร่วมใด ๆ ล้วนถูกกลั่นกรองอย่างละเอียดอ่อนจนกลายเป็นถ้อยคำที่งดงาม ถ้าหากจะกล่าวโดยสรุป นักเขียนคือผู้ถ่ายทอดโลกภายในของตนออกมาเป็นถ้อยคำที่มีความงามในหลากหลายมิติ”
    อติรุจ ดือเระ คือบรรณาธิการ และเจ้าหน้าที่สื่อสารองค์ความรู้ ที่ SDG Move ผู้เปี่ยมด้วยความมุ่งมั่นในการสร้างสรรค์บทกวีนิพนธ์ ส่งผลงานเข้าประกวดถึง 6 ปีซ้อน จนได้เป็นเจ้าของรางวัลดีเด่น สาขาวรรณกรรม ในโครงการรางวัลยุวศิลปินไทย 2562 หรือ Young Thai Artist Award 2019 และยังได้รางวัล Jury’s Mention สาขาวรรณกรรม ในโครงการรางวัลยุวศิลปินไทย 2563, 2564 และ 2566 หรือ Young Thai Artist Award 2020, 2021 และ 2023
    ในที่สุดเขาก็เป็นเจ้าของรางวัลยอดเยี่ยม สาขาวรรณกรรม ในโครงการรางวัลยุวศิลปินไทย 2567 หรือ Young Thai Artist Award 2024 อติรุจกล่าวว่า รางวัลนี้คือการปลดล็อกบางสิ่งในใจ เป็นทั้งบทพิสูจน์และบทบันทึกของชีวิตในวัยหนึ่ง
    อติรุจเคยเชื่อว่าการเป็นนักเขียนทำได้เพียงในฐานะงานอดิเรกเท่านั้น เขาไม่คิดว่าการเขียนจะกลายเป็นอาชีพได้ จนกระทั่งวันหนึ่งเมื่อย้อนนึกถึงช่วงวัยเรียน เขาจึงเห็นว่า งานเขียนได้หล่อเลี้ยงชีวิตเขามาโดยตลอด
    “ตอนประถมเป็นเด็กที่ชอบอ่านหนังสือมาก ชอบไปหมกตัวอยู่ในห้องสมุด หนังสือที่อ่านส่วนใหญ่จะเป็นพวกวรรณคดี นิทานสีขาว แนวบันเทิงคดี หรือที่เรียกว่า Fiction แล้วก็เริ่มเขียนเรียงความตามแบบแผนของเด็กไทย ซึ่งระบบการศึกษาเราผลิตเด็กให้เขียนอยู่แล้ว แต่ไม่ได้สนับสนุนให้เขียนในสิ่งที่ตัวเองสนใจจริง ๆ เพราะมีรูปแบบตายตัว
    “มัธยมต้นเริ่มสนใจวรรณกรรมมากขึ้น โดยเฉพาะบทกวี นวนิยาย และเรื่องสั้น พอขึ้นมัธยมปลายก็ได้รู้จักบทกวีไร้ฉันทลักษณ์ ซึ่งแตกต่างจากบทกวีแบบฉันทลักษณ์ที่เคยเรียนรู้ในวัยเด็ก อย่างงานของสุนทรภู่ที่ค่อนข้างมีแบบแผนชัดเจน จนได้อ่านหนังสือ ไม่มีหญิงสาวในบทกวี ของ ซะการีย์ยา อมตยา เล่มนี้ทำให้มุมมองต่อบทกวีกว้างขึ้น เห็นว่าบทกวีไม่ได้มีแค่แบบไทย ยังมีไร้ฉันทลักษณ์ มีไฮกุของญี่ปุ่น หรือรูปแบบอื่น ๆ อีกมากมาย เรารู้สึกว่ามีพื้นที่ให้ทดลองและแสดงความคิดได้อย่างอิสระจึงลองเริ่มเขียนงานดู”
    ก่อนจะเป็นนักเขียน อติรุจเคยมีความฝันอยากเป็นนักการทูต เขาเป็นเด็กที่สนใจเรื่องรอบตัว ชอบอ่านวรรณกรรมที่พูดถึงปัญหาสังคม ความเหลื่อมล้ำ ความยากจน รวมถึงสิ่งแวดล้อม โดยเฉพาะวรรณกรรมซีไรต์ที่เขาติดตามอย่างสม่ำเสมอ จนเรียกได้ว่าเป็นส่วนหนึ่งของชีวิต ความสนใจเหล่านี้พาเขาไปเลือกเรียนสาขาการระหว่างประเทศ คณะรัฐศาสตร์ มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ ด้วยความรักในการเรียนรู้ เขาสำเร็จการศึกษาพร้อมเกียรตินิยมอันดับหนึ่ง
    “ก่อนจะเข้ามาเรียนในกรุงเทพ มัธยมเราเรียนอยู่ที่อำเภอจะนะ หนึ่งในพื้นที่สีแดงของสงขลา แม้อาจไม่รุนแรงเท่าเขตชายแดนใต้ แต่ก็มีเหตุการณ์ที่ฝังใจอยู่ อย่างคืนหนึ่งขณะทำงานกลุ่ม จู่ ๆ ก็ได้ยินเสียงระเบิดดังสนั่น ไฟดับ ด้วยความเป็นเด็กก็ตกใจมาก เหตุการณ์นั้นทำให้รู้สึกว่าสิ่งเหล่านี้อยู่ใกล้ตัวกว่าที่คิด
    “เราเห็นคนจะนะต้องต่อสู้กับโครงการจากรัฐที่กระทบสิ่งแวดล้อม ซึ่งสะท้อนปัญหาเชิงโครงสร้างในสังคม อย่างพ่อเราเป็นคนปัตตานี ญาติหลายคนก็อยู่ที่นั่น แม้เราเกิดและโตในสงขลา แต่รู้สึกร่วมกับความเจ็บปวดของพื้นที่เหล่านั้น ทั้งความเหลื่อมล้ำ ความไม่มั่นคง และข้อจำกัดในการพัฒนา สิ่งเหล่านี้ผลักดันให้เราอยากเรียนรู้ต่อว่าจะช่วยแก้ปัญหาอะไรได้บ้าง
    “นั่นจึงเป็นจุดเริ่มต้นของการทำงาน ทั้งที่ Thai PBS และในปัจจุบันที่ SDG Move ซึ่งเราขับเคลื่อนเป้าหมายการพัฒนาที่ยั่งยืน หนึ่งในบทบาทหลักคือการเป็นตัวกลางระหว่างภาครัฐกับภาคประชาชนในการออกแบบนโยบายและกลไกรับฟังความคิดเห็น และเราก็พบว่าตัวเองมีความสุขกับการทำสิ่งเหล่านี้มาก”
    อติรุจกล่าวอติรุจเลือกศึกษาต่อในหลักสูตรปริญญาโท สาขาวรรณกรรมและการศึกษาเปรียบเทียบ คณะศิลปศาสตร์ มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ เขาเชื่อว่า งานเขียนสร้างคุณค่าอะไรบางอย่างให้กับสังคมได้
    “เราเลือกเรียนต่อทางด้านวรรณกรรม เพราะต้องการเพิ่มพูนองค์ความรู้ของตนเอง อีกทั้งยังเปิดโอกาสให้เราได้สร้างสรรค์งานจากมุมมองที่กว้างไกลยิ่งขึ้น การได้ฟังความคิดเห็นจากอาจารย์และเพื่อนร่วมชั้น ล้วนช่วยกระเทาะตัวตนของเรา ทั้งในฐานะกวีและนักเขียน ให้เผยมิติที่ลึกซึ้งและหลากหลายยิ่งกว่าเดิม”
    ปี 2024 อติรุจจึงคว้ารางวัลยอดเยี่ยม สาขาวรรณกรรม จากผลงานที่มีชื่อว่า ‘เริงรำและร่ำไห้ในรั้วบ้านเดียวกัน’
    “เป็นกวีนิพนธ์ที่หยิบแนวคิดทางสังคมมาเล่า ผ่านคำว่า ‘ในรั้วบ้านเดียวกัน’ ซึ่งเรามองว่าเปรียบได้กับการอยู่ร่วมกันในโลกใบเดียวกันนั่นเอง ขณะเขียน เราพาตัวเองดำดิ่งสู่ภายในจิตใจ ไล่ระดับจากครอบครัว ไปสู่สังคมประเทศไทย และสุดท้ายคือโลก ภายในเล่ม เราเขียนถึงสังคมในศตวรรษที่ 21 โดยเปรียบโลกนี้เป็นบ้าน ถ้าเราช่วยกันสร้างสุข เราก็จะได้ออกไปเริงรำร่วมกัน แต่ในขณะเดียวกัน เราเองก็อาจเป็นส่วนหนึ่งของความทุกข์ที่ผู้อื่นแบกรับอยู่เช่นกัน
    “เราสะท้อนแนวคิดเรื่อง Planet B ไว้ในบทหนึ่งว่า มันไม่มีดาวดวงใดให้เราเร่ร่อนไปหรอก ซึ่งหมายความว่า เราไม่มีโลกอื่นให้หลบหนี มีเพียงโลกใบนี้ ที่เรากำลังเริงรำหรือร่ำไห้อยู่ร่วมกัน ทางออกจึงอาจไม่ใช่การมองหาที่อื่น แต่อยู่ที่การจัดระเบียบความคิดของตัวเราเอง ทั้งในระดับจิตใจและสังคม”
    แน่นอนว่าความสำเร็จครั้งนี้ไม่อาจเกิดขึ้นได้ หากปราศจากความมุ่งมั่น และเหนือสิ่งอื่นใดคือความรักในสิ่งที่ทำ
    “เราตั้งใจไว้ว่า ในหนึ่งปีจะเขียนงานออกมาให้ได้หนึ่งเล่ม อย่างน้อยก็เป็นการสะสมผลงาน และมองเห็นพัฒนาการของตัวเองในแต่ละปี เวทีนี้มีคณะกรรมการที่เป็นที่ยอมรับในแวดวงวรรณกรรมไทย ทั้งในด้านชื่อเสียงและความเชี่ยวชาญ เสียงสะท้อนของพวกเขาในแต่ละปีจึงกลายเป็นแรงผลักดันสำคัญ ที่ทำให้งานของเราค่อย ๆ เติบโตและลึกซึ้งมากยิ่งขึ้น”
    ก่อนจบบทสนทนาเขากล่าวว่า ในอนาคต ตั้งใจจะยังคงเดินอยู่บนเส้นทางสายนี้ ใช้งานเขียนเป็นเครื่องมือในการสร้างคุณค่า และจุดประกายบทสนทนาในสังคมต่อไป

ผลงานที่ภาคภูมิใจ